Geografia dla klasy 8 szkoły podstawowej

Dział I. Azja

Temat 1. Azja jako kontynent kontrastów geograficznych

  • wskazuje na mapie umowną granicę między Europą a Azją;
  • odczytuje z mapy współrzędne geograficzne skrajnych punktów Azji;
  • wyjaśnia, czym różni się rozciągłość południowa od rozciągłości równoleżnikowej;
  • opisuje konsekwencje dużej rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Azji;
  • wyjaśnia, co to znaczy, że Azja jest obszarem wielkich kontrastów geograficznych;
  • podaje przykłady obszarów:
    • najwyżej i najniżej położonych;
    • o największej i najmniejszej sumie opadów rocznych;
    • najgęściej i najmniej zaludnionych;
    • o najwyższym i najniższym poziomie rozwoju gospodarczego (na przykładzie PKB na osobę).
  • wyjaśnia zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Azji;
  • podaje przyczyny zróżnicowania gospodarczego państw Azji;
  • proponuje działania zmierzające do ograniczenia ubóstwa w najbiedniejszych krajach Azji.

Temat 2. Kultura ryżu w klimacie monsunowym

  • opisuje, na podstawie klimatogramu, roczny przebieg temperatury powietrza i opadów w klimacie zwrotnikowym monsunowym;
  • wyjaśnia, czym jest monsun oraz opisuje mechanizm powstawania monsunu letniego i zimowego;
  • wyjaśnia, dlaczego ryż jest podstawą wyżywienia mieszkańców Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej;
  • opisuje zastosowanie ryżu w życiu codziennym mieszkańców Azji Południowo-Wschodniej;
  • wyjaśnia, co oznacza określenie „kultura ryżu” w odniesieniu do obszaru Azji Południowo-Wschodniej;
  • wyjaśnia, dlaczego opóźniający się monsun letni może być przyczyną wystąpienia klęski głodu.

Temat 3. Pacyficzny pierścień ognia

  • wskazuje na mapie obszar określany jako pacyficzny pierścień ognia;
  • opisuje rozmieszczenie płyt litosfery;
  • wyjaśnia, w jaki sposób dochodzi do powstawania trzęsień ziemi;
  • podaje definicję pojęcia tsunami;
  • wyjaśnić związek między przebiegiem granic płyt litosfery a występowaniem rowów tektonicznych, wulkanów, trzęsień ziemi i tsunami;
  • opisuje prawidłowość w rozmieszczeniu zjawisk sejsmicznych i wulkanicznych w odniesieniu do płyt litosfery;
  • wymienia negatywny wpływ trzęsień ziemi i tsunami na życie człowieka;
  • opisuje sposoby zapobiegania tragicznym skutkom trzęsień ziemi i tsunami;
  • podaje podstawowe zasady zachowania podczas wystąpienia trzęsień ziemi.

Temat 4. Japonia

Ignacy z Japonii o Japonii - film (8:47), w którym młody Japończyk, Ignacy pięknym polskim językiem wprowadza widza w świat Japonii

  • opisuje położenie Japonii na mapie;
  • opisuje warunki przyrodnicze Japonii i ocenia, w jaki sposób każdy z nich miał wpływ na rozwój społeczny i gospodarczy Japonii (wpływ pozytywny i negatywny);
    • wyspiarskie położenie;
    • przewaga gór i wyżyn;
    • zagrożenie trzęsieniami ziemi;
    • zagrożenie tajfunami;
  • wymienia podstawowe grupy produktów wytwarzanych w Japonii;
  • uzasadnia, że Japonia jest obecnie jedną z najpotężniejszych i najnowocześniejszych gospodarek świata;
  • opisuje problemy mieszkańców Japonii związane m.in. z pogonią za sukcesem i dążeniem do maksymalizowania wydajności pracy.

Temat 5. Chiny

  • wskazuje na mapie wybrane obiekty geograficzne (Wyżyna Tybetańska, Himalaje, Nizina Chińska, Takla Makan, Wyżyna Lessowa, Pekin, Jangcy, Huang He);
  • opisuje zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Chinach;
  • podaje najważniejsze czynniki rozmieszczenia ludności w Chinach;
  • opisuje historyczne i współczesne problemy demograficzne Chin (zachęcanie do zakładania dużych rodzin, przeludnienie, polityka jednego dziecka, znaczna przewaga liczby mężczyzn nad liczbą kobiet, spadek przyrostu naturalnego);
  • opisuje przyczyny szybkiego rozwoju gospodarczego Chin; 
  • prognozuje zmiany roli i znaczenia Chin w światowej gospodarce i polityce.

Temat 6. Indie

  • opisuje położenie Indii na mapie, wskazuje na mapie wybrane obiekty geograficzne (Nizina Indusu, Bangular, Nizina Gangesu, Himalaje, Kalkuta, Bombaj, Ghaty Zachodnie, Ghaty Wschodnie, Zatoka Bengalska, New Delhi, Morze Arabskie);
  • opisuje zmiany liczby ludności w Indiach i zagrożenia wynikające z przeludnienia;
  • wyjaśnia, co oznacza określenie potencjał ludnościowy Indii;
  • opisuje problem dyskryminacji ludności ze względu na urodzenie (klasy społeczne), pochodzenie (miasto, wieś), płeć, religię;
  • wyjaśnia znaczenie przemysłu nowoczesnych technologii w rozwoju gospodarczym Indii;
  • wskazuje kierunki rozwoju społecznego Indii, które mogą mieć kluczowy wpływ na rozwój gospodarczy w przyszłości.
     

Temat 7. Bliski Wschód

  • wskazuje na mapie państwa zaliczane do regiony Bliskiego Wschodu;
  • opisuje przyczyny wybranych konfliktów na Bliskim Wschodzie (konflikt szyicko-sunnicki oraz konflikt Izrael – Palestyna);
  • podaje najważniejsze cechy odróżniające region Bliskiego Wschodu od innych regionów na świecie;
  • wymienia najważniejsze cechy Islamu;
  • opisuje wielkość i rozmieszczenie złóż ropy naftowej na Bliskim Wschodzie;
  • wyjaśnia znaczenie zasobów ropy naftowej dla gospodarek państw bliskowschodnich.

Dział II. Afryka

Temat 9. Afryka na mapie

Temat 10. Zróżnicowanie klimatyczne Afryki

  • opisuje krążenie powietrza w strefie międzyzwrotnikowej (miejsce powstawania niżów i wyżów barycznych, występowanie opadów zenitalnych, kierunek pasatów);
  • opisuje strefy klimatyczno-roślinno-glebowe w Afryce;
  • opisuje (na podstawie klimatogramu) roczny przebieg temperatury powietrza i opadów w poszczególnych strefach klimatycznych.

Temat 11. Gospodarowanie w strefie suchej

  • wyjaśnia znaczenie terminów: Sahel, nomadowie, pustynnienie;
  • wskazuje na mapie region Sahelu i określa warunki przyrodnicze charakterystyczne dla tego regionu;
  • opisuje sposoby tradycyjnego gospodarowania w strefie Sahelu;
  • omawia przyczyny pustynnienia i wskazuje sposoby zapobiegania temu procesowi.

Temat 12. Na wakacje do Kenii

  • Uczniowie wykonują ulotkę reklamującą wycieczkę do Kenii

Temat 13. Rolnictwo w Afryce

  • wskazuje na mapie strefy klimatyczne Afryki:
    • równikowa (typ: wybitnie wilgotny)
    • równikowa (typ podrównikowy z porą deszczową i porą suchą)
    • zwrotnikowa
    • podzwrotnikowa
  • charakteryzuje klimat w poszczególnych strefach; 
  • wymienia nazwy roślin uprawnych Afryki charakterystyczne dla poszczególnych stref;
  • opisuje różne sposoby gospodarowania w Afryce (rolnictwo kopieniacze, żarowo-odłogowe, plantacyjne);
  • opisuje, na czym polegają zmiany w rolnictwie Afryki (innowacyjne rolnictwo).

Temat 14. Głód i niedożywienie

  • wyjaśnia, czym jest głód i niedożywienia oraz  głód utajony;
  • wymienia przyczyny głodu w Afryce;
  • opisuje skutki głodu i niedożywienia ludności Afryki;
  • wskazuje regiony głodu i niedożywienia w Afryce;
  • przedstawia sposoby rozwiązania problemu głodu i niedożywienia oraz ocenia ich skuteczność (pomoc doraźna, pomoc długofalowa);
  • ocenia wpływ „zielonej rewolucji” na poprawę warunków życia mieszkańców Afryki.

Temat 15. Różne oblicza Afryki

  • wymienia główne zasoby naturalne Afryki (drewno, ropa naftowa, rudy kobaltu, rudy cynku, rudy ołowiu, węgiel kamienny, złoto, diamenty, srebro, rudy uranu, rudy chromu);
  • wyjaśnia, dlaczego duże zasoby naturalne Afryki nie przekładają się na poprawę zamożności jej mieszkańców;
  • wymienia mocne strony Afryki, które mogą stać się podstawą rozwoju tego kontynentu;
  • wymienia słabe strony Afryki, które utrudniają rozwój gospodarczy;
  • opisuje, na przykładzie Ugandy, rolę edukacji w rozwoju społeczno-gospodarczym.

Dział III. Ameryka

Temat 17. Ameryka na mapie

  • wskazuje na mapie wybrane półwyspy (Alaska, Labrador, Kalifornijski, Floryda, Jukatan), wyspy (Grenlandia, Ziemia Baffina, Bahamy, Wielkie Antyle, Małe Antyle, Galapagos, Falklandy), morza (Sargassowe, Karaibskie, Baffina, Beauforta), zatoki (Hudsona, Meksykańska), niziny (Zatokowa, Atlantycka, Orinoko, Amazonki, La Platy), wyżyny (Wielkie Równiny, Meksykańska, Gujańska, Brazylijska, Patagońska); góry ( Kordyliery, Apallachy, Andy);
  • opisuje klimat Ameryki Północnej i Południowej (strefy klimatyczne, wpływ prądów morskich, ukształtowania terenu oraz odległości od mórz i oceanów na klimat);
  • wskazuje na mapie główne rzeki (Mackenzie, Rz. św. Wawrzyńca, Missisipi, Orinoko, Amazonka, Parana).

Temat 18. Kanada. Lasy i Wielkie Równiny

  • wskazuje na mapie zasięg lasów i prerii (stepów) w Kanadzie;
  • opisuje wpływ prądów morskich (Alaski, Labradorskiego i Zatokowego) na przesunięcie (na północ lub na południe) granicy występowania lasów;
  • wskazuje przyczyny przekształcenia większości prerii w obszary rolnicze; 
  • przedstawia historyczne uwarunkowania rozwoju rolnictwa i gospodarki leśnej w Kanadzie;
  • porównuje dwa obszary Kanady: Wielkie Równiny oraz obszar wzdłuż rzeki św. Wawrzyńca (naturalna roślinność, gleby, gospodarka rolna).

Temat 19. Wielkie kataklizmy klimatyczne

Tornada i cyklony tropikalne w Ameryce. Wielkie kataklizmy klimatyczne - film 

  • wyjaśnia, jak powstaje cyklon tropikalny (huragan, tajfun), a jak tornado; 
  • określa warunki niezbędne do uformowania się cyklonu tropikalnego;
  • wymienia skutki powodowane przez huragany i tornada;
  • wskazuje na mapie obszary występowania cyklonów tropikalnych i tornad (np. Aleja Tornad w USA);
  • wymienia przyczyny i skutki katastrofalnych powodzi;
  • przedstawia przykłady działalności człowieka, która przyczynia się do powstawania powodzi;
  • podaje przykłady działań przeciwdziałającym negatywnym skutkom powodzi. 

Temat 20. Amazonia

  • Wymień

Temat 21. Rdzenni mieszkańcy Ameryki

  • wymienia wybrane nazwy grup, plemion rdzennej ludności Ameryki Północnej i Południowej;
  • wskazuje regiony, w których nadal żyją plemiona nie podlegające wpływom cywilizacji;
  • wskazuje przyczyny zaniku rdzennej ludności obu Ameryk;
  • podaje definicję pojęć: Indianin, Kreol, Metys, Mulat, rasizm.
  • charakteryzuje zróżnicowanie etniczne społeczeństwa Ameryki Północnej i Południowej;
  • przedstawia problemy rdzennej ludności obu Ameryk.

Temat 22. Wielkie miasta półkuli zachodniej

What is a Megalopolis?

  • Wymień

Temat 23. Potęga gospodarcza świata - Stany Zjednoczone

  • Wymień 

 

Dział IV. Australia i Oceania. Obszary okołobiegunowe

Temat 25. Australia na mapie

„Australia i Oceania" - film (25:04) do lekcji o najmniejszym kontynencie świata